Warmtepomp

Warmtepompen zijn zeer populair momenteel. Dat komt omdat er eigenlijk alleen maar goede kanten aan deze systemen lijken te zitten. Ze zijn goed voor het milieu en goed voor de portemonnee. Tenminste, dat laatste gaat pas in nadat het systeem is geïnstalleerd. Om die reden is het belangrijk dat er eerst enige aandacht wordt geschonken aan wat een warmtepomp precies is, wat het kan, wat het niet kan en vooral ook wat het kost. Dit zijn immers allemaal belangrijke factoren wanneer het gaat om het maken van een juiste keuze voor een systeem. Alle benodigde informatie is daarom verzameld.

• Wat doen warmtepompen?
• Redenen om warmtepompen te nemen?
• Welke soorten warmtepompen zijn er?
• Hoe werkt een warmtepomp?
• Het rendement van een warmtepomp
• De installatie van een lucht-lucht pomp
• De installatie van een lucht-water pomp
• De prijzen voor de warmtepompen op lucht
• Het rendement van de warmtepompen op lucht
• Warmtepompen op basis van grondwater
• De kosten voor een warmtepomp op grondwater
• De installatie van een grondwaterwarmtepomp
• Het alternatief voor de installatie
• Het rendement van een water-water pomp
• Kosten voor installatie
• Zelf de installatie doen
• Zaken die de keuze beïnvloeden
• De mogelijke warmtepompen vergelijken
• De verschillende specialisten vergelijken
• Garantie krijgen op de warmtepomp
• Subsidie op warmtepompen krijgen
• De besparing meerekenen
• Conclusie: een warmtepomp nemen?

Wat doen warmtepompen?

De centrale vraag is natuurlijk: wat doen warmtepompen? Het is immers iets te gemakkelijk om alleen maar te zeggen dat zij zorgen voor warmte in een woning , zwembad of kantoor. Natuurlijk is dit wel in de eerste plaats wat het resultaat van de werking van de pomp is, maar daarmee is slechts een deel van het verhaal verteld. Zo kan het bijvoorbeeld ook handig zijn voor het verwarmen van water. Daarnaast zijn sommige systemen zeer goed voor de luchtkwaliteit en de luchtcirculatie in ruimtes zoals woonkamers, slaapkamers en kantoren. Dit is afhankelijk van het soort pomp dat gekozen wordt.

Redenen om een warmtepomp te nemen

Er zijn meerdere redenen aan te dragen om een warmtepomp te kopen. De belangrijkste is misschien wel het feit dat ze zeer energiezuinig zijn. Daardoor zijn ze dus ook erg duurzaam en goed voor het milieu. Dit is belangrijk omdat het een onderdeel is van de mogelijkheden om als mens de co2-uitstoot terug te dringen. Een warmtepomp heeft namelijk geen enkele vorm van uitstoot. Er vindt immers geen verbranding plaats. Daardoor hoeft ook geen gas gebruikt te worden. Uit deze zuinigheid vloeit voort dat de kosten voor het gebruik van energie als particulier of als bedrijf flink omlaag kunnen.

Welke soorten pompen zijn er?

In de basis zijn er vijf verschillende soorten warmtepompen. Die hebben elk hun eigen kenmerken en elk hun eigen rendement. Dit is belangrijk om te weten omdat dit op een later moment ook in de kosten voor het systeem moet worden meegenomen. De soorten die te onderscheiden zijn zijn de hybridepomp, de lucht-lucht pomp, de lucht-water pomp, warmtepompboiler, de water-water pomp en de grond-water pomp. Uit de namen van de soorten is al enigszins af te leiden wat welke pomp te bieden heeft en hoe deze dit bereikt. De namen hebben namelijk betrekking op de aanvoer en afvoer van de warmte die gegeven wordt.

Hoe werkt een warmtepomp?

De werking van een warmtepomp verschilt per soort. De meest gekozen vorm is de hybridepomp. Dit is een systeem dat naast de centrale verwarming bestaat. Dit betekent dus ook dat er gewoon een rol blijft voor de centrale verwarming. Op hele koude dagen kan deze dan bijspringen. Het hybridesysteem is een warmtepomp die lucht van buiten of uit een ventilatiesysteem gebruikt om daarmee voor verwarming van ruimtes te zorgen. Wanneer dit onvoldoende verwarmt, dan kan met behulp van de cv-ketel extra bijsprongen worden. Zo komt de kamer dus gemakkelijker op temperatuur. Daarmee kan flink bespaard worden.

Het rendement van de hybridepomp

De reden waarom dit systeem het meest gekozen wordt laat zich raden. Omdat de meeste woningen en kantoren al over een cv-installatie beschikken is de aanvulling van de hybridepomp het meest voor de hand liggend. Het voordeel is ook dat de warmtepomp op deze manier heel efficiënt kan werken en daardoor ook op lange termijn wat voordeliger kan uitpakken. Dit is belangrijk omdat dit ook tegen de kosten moet worden afgewogen. Het aanleggen van een hybridesysteem is echter één van de minder dure varianten. Dit kan al vanaf zo’n €5.000,- worden gedaan door de specialist.

De installatie van een lucht-lucht pomp

Een vergelijkbare warmtepomp is de lucht-lucht pomp. Ook deze haalt namelijk zijn warmte uit de lucht. Dit betekent dat buitenlucht wordt aangevoerd en verwarmd. Daarmee wordt de lucht binnen dus op de juiste temperatuur gebracht. Dit systeem is net iets goedkoper dan de hybride-installatie. Vaak beginnen de prijzen al rond de vierduizend euro. Een lucht-lucht pomp is alleen geschikt om ruimtes mee te verwarmen, bijvoorbeeld woningen en kantoorpanden. Dit brengt wel met zich mee dat er een ander systeem nodig is voor andere toepassingen. Wat wel een voordeel is, is dat dit systeem ook goed kan zijn voor de luchtkwaliteit in huis.

De installatie van een lucht-water pomp

Een uitgebreidere variant is de lucht-water pomp. Deze is dan ook vaak wat aantrekkelijker voor bijvoorbeeld het gebruik in woningen. Zoals de naam al aangeeft wordt de lucht niet alleen gebruikt om lucht te verwarmen, maar ook als toepassing op water. Wie dus warm water wil tappen, kan water krijgen dat door middel van de warmtepomp is opgewarmd. Dit betekent wel dat er een uitgebreidere installatie nodig is en de kosten daarom ook bijna twee keer zo hoog komen te liggen. Aan de andere kant is natuurlijk wel het rendement flink hoger dan bij lucht-lucht.

De prijzen voor de warmtepompen op lucht

De drie varianten die veel gebruikmaken van lucht als basis voor verwarming kunnen nogal uiteenlopen.  In de eerste plaats komt dit door de verschillen in installatie. Zo moet de hybridepomp in samenspel met de cv-installatie werken. Daar zijn dus een aantal andere zaken voor nodig dan voor bijvoorbeeld de lucht-lucht en de lucht-water pomp. Het is dan ook zo dat in alle gevallen de installatiekosten vaak het belangrijkste deel van de totaalprijs van de aanschaf en aanleg van een warmtepomp vormen. Hier is immers flink wat werk voor nodig om dit gedaan te krijgen.

Het rendement van de warmtepompen op lucht

Het is ook niet onbelangrijk om de aanschafprijs voor de warmtepompen die hun warmte uit de lucht onttrekken te vergelijken met het rendement dat deze opleveren. Over het algemeen zijn er een cv-installatie, een mechanische ventilatie en/of een warmte-terugwininstallatie in de woning of op het kantoor aanwezig. Deze werken allemaal samen. Daardoor kan op de kosten voor gas worden bespaard. Deze besparing zorgt ervoor dat het zo’n vijf jaar kost om de nieuwe installatie volledig terug te verdienen. Al hangt dit wel af van de mate van energieverbruik voordat het systeem is geplaatst. Als dit al lager is dan gemiddeld duurt het iets langer.

Warmtepompen op basis van grondwater

Hoewel de warmtepompen die lucht aantrekken het meest gangbaar zijn, denken de meeste mensen juist eerder aan het andere systeem waarin deze een rol spelen. Het gaat dan natuurlijk over de warmtepompen die verwarming leveren op basis van grondwater. Ook hier zijn verschillende varianten van te vinden. Zo zijn er de water-water pomp en de grond-water pomp. Beide varianten maken zoals gezegd dus gebruik van de warmte in het grondwater. Dit heeft voor de consument zowel enkele voordelen als enkele nadelen die goed tegen elkaar afgewogen moeten worden. Dit is immers van belang bij het bepalen van een keuze.

De kosten voor een warmtepomp op grondwater

Het mag duidelijk zijn dat het wel iets ingewikkelder is om grondwater te gebruiken als warmtebron dan het gebruiken van lucht als warmtebron. Dit is dan ook de reden waarom de kosten voor warmtepompen zoals de water-water pomp en de grond-water pomp wel wat hoger liggen dan de drie luchtvarianten van het systeem. Ook hier zitten de kosten voor een groot deel in de installatie. Zeker ook omdat deze veel uitgebreider is dan die van de luchtsystemen. Er moet immers niet alleen in huis, maar ook tot ver onder het huis een heel net worden aangelegd.

De installatie van een grondwaterwarmtepomp

Wat is dan precies het verschil tussen een luchtinstallatie en de installatie van een warmtepomp op grondwater? Het belangrijkste onderscheid zit hem in het werk dat onder de grond gedaan moet worden. Er moet immers grondwater worden opgepompt. Dit is niet gemakkelijk aangezien dit water vaak flink diep weggestopt zit. Hoewel soms het buizennet al op twintig meter onder de grond kan beginnen zijn uitschieters tot wel tweehonderd meter onder de grond zeker geen uitzondering te noemen. Dit betekent dus ook dat de buizen zo diep gebracht moeten worden. Dit maakt de installatie dan ook duurder.

Het alternatief voor de installatie

Er is tegenwoordig wel een alternatieve vorm van installatie mogelijk. Daarmee kunnen de kosten voor het installeren worden beperkt en wordt de prijs van een grondwaterwarmtepompinstallatie een stuk lager. Dit komt omdat het netwerk aan buizen dan niet verticaal, maar horizontaal wordt aangelegd. Dit scheelt aanzienlijk in hoe diep men dan moet gaan. Sterker nog, veel meer dan anderhalve meter diepte is voor deze variant niet nodig. Dit zorgt ervoor dat er soms wel duizenden euro’s van de kosten voor installatie en montage kunnen worden afgeschaafd. Deze methode wordt niet voor niets dan ook steeds populairder.

Het rendement van een water-water pomp

Wat vooral belangrijk is om te onthouden is dat het rendement van dit type pompen wel wat hoger ligt dan bij de luchtvarianten. Hoewel de luchtvarianten al voor flinke besparingen door hun efficiëntie kunnen zorgen, is dat bij warmtepompen op grondwater nog veel sterker het geval. Ze zijn zeer hoog in rendement. Daardoor is de terugverdientijd niet heel veel langer dan bij de goedkopere installaties. Wat een ander voordeel is voor veel mensen, is dat deze installaties minder aanwezig zijn in de woning of op kantoor. Omdat een belangrijk deel onder de grond is geplaatst is dit immers niet zichtbaar.

Kosten voor installatie

Voor alle warmtepompinstallaties geldt dat een groot deel van de totaalprijs voortkomt uit het feit dat er flink wat nodig is om de installatie te plaatsen. De specialist heeft hier nu eenmaal flinke tijd voor nodig omdat het vaak ook maatwerk betreft. Bovendien moet in het geval van grondwaterinstallaties ook nog eens een flink deel onder de grond worden gedaan. Dit is natuurlijk extra lastig en brengt daarom ook wat extra kosten met zich mee om juist te doen. Dit neemt niet weg dat de installaties wel op een vakkundige manier moeten worden aangelegd. Dit voorkomt namelijk veel problemen.

Zelf de installatie doen

Het is niet verstandig om zelf aan de slag te gaan met het installeren van een warmtepomp. Zeker niet wanneer het een installatie op basis van grondwater betreft. Dit is nu eenmaal geen gemakkelijke klus en dit kan snel verkeerd uitpakken. Daardoor kunnen de kosten flink hoog oplopen. Dit is natuurlijk niet de bedoeling als het eigenlijk de insteek was om juist op de kosten te besparen. Het laten aanleggen van een systeem is daarom in goede handen bij een specialist op dit gebied. Er zijn zeer veel goede monteurs die zowel de luchtwarmtepomp als de grondwaterwarmtepomp kunnen aanleggen te vinden.

Zaken die de keuze beïnvloeden

Er zijn in en om het huis een aantal zaken die de keuze voor een warmtepomp kunnen beïnvloeden. Zo is in de eerste plaats de staat van de woning zeer van belang. Het gaat dan bijvoorbeeld om het soort woning. Er is bijvoorbeeld een flink verschil tussen een rijtjeswoning of een vrijstaande woning. Ook is het van belang om te weten hoe goed de woning is geïsoleerd. Het gaat immers om het rendement van de warmtepomp en de mate waarin warmte vastgehouden kan worden. Ook de aanwezigheid van cv en ventilatie zijn zeer belangrijk.

De mogelijke warmtepompen vergelijken

Wat ook niet onbelangrijk is, is het doen van een vergelijking tussen de verschillende soorten warmtepompen die er zijn. Het gaat dan niet alleen om het verschil tussen de grondwater- en de luchtwarmtepompen. Ook zijn de verschillende merken en mogelijkheden zeer uitgebreid. Dit betekent dus dat het aanbod erg groot is. Het is dus niet gezegd dat een bepaalde aanbieding ook direct de juiste keuze voor een woning of kantoorruimte is. Het is dus eigenlijk altijd noodzakelijk om in ieder geval een aantal opties met elkaar te vergelijken om een beter inzicht in de verschillende opties te kunnen krijgen.

De verschillende specialisten vergelijken

Zoals eerder aangegeven is het verstandig om een monteur het werk te laten doen. Het zelf aanleggen van een warmtepomp en bijbehorende installatie is immers niet gemakkelijk en kan de kosten voor de warmtepomp onnodig hoog maken. Er zijn tegenwoordig veel bedrijven die kennis van zaken hebben als het gaat om de aanleg van het systeem. Dit zijn soms cv-installateurs, maar in veel gevallen ook specialistische ondernemingen die zich uitsluitend met warmtepompen bezighouden. Het is goed om ook deze opties met elkaar te vergelijken. Vooral ook op het gebied van service en nazorg. Dit kan namelijk een flink verschil maken.

Garantie krijgen op de warmtepomp

Eén van de redenen waarom het vergelijken van de verschillende installateurs nodig is, is bijvoorbeeld de mate van garantie die gegeven wordt. Het is belangrijk dat er wel iets gedaan kan worden aan een installatie die misschien niet geheel naar behoren werkt nadat deze is geïnstalleerd. Wanneer de specialist dit heeft verzorgd, dan is er vaak sprake van garantie wanneer de reparatie moet worden uitgevoerd. Wie echter eigenhandig de warmtepomp en de bijbehorende buizennetwerken heeft aangelegd, komt voor hogere kosten te staan omdat er reparatiewerk moet worden uitgevoerd. Dit is geen fijne wetenschap.

Subsidie op warmtepompen krijgen

Nog altijd is het zo dat warmtepompen flink in de kosten kunnen oplopen wanneer deze worden aangeschaft. De prijzen kunnen variëren van vierduizend euro voor de goedkoopste variant, tot wel vijfentwintigduizend voor de duurste. Om hier enigszins in tegemoet te komen zijn er nog altijd verschillende subsidies aan te vragen. Dit kan al snel betekenen dat de Nederlandse overheid een bedrag van €1.500,- wil bijdragen om de installatie aan te kunnen schaffen en aan te kunnen leggen. Dit kan bij de goedkoopste varianten de totaalprijs dus al met een derde verlagen. Daardoor wordt het aantrekkelijker om te overwegen.

Extra subsidie op warmtepompen

Naast de basissubsidie is het zo dat er extra bijdrages te krijgen zijn. Dit hangt van een aantal factoren af. De belangrijkste factor is de mate van zuinigheid die de betreffende warmtepomp heeft. Hoe zuiniger de pomp, hoe meer de subsidie kan oplopen. Dit kan al snel een paar honderd euro extra betekenen. Wat vooral belangrijk is om te bedenken in dit kader, is dat daardoor de keuze voor een betere pomp misschien wel direct al verstandiger is. De prijzen kunnen immers naar elkaar toegroeien dankzij de bijdrage die in de vorm van een subsidie op de warmtepomp wordt gedaan.

De besparing meerekenen

Wanneer de kosten worden berekend en de terugverdientijd wordt bepaald, dan is het noodzakelijk om goed te kijken naar de mate van besparing die de warmtepomp gaat opleveren. Dit kan bijvoorbeeld bij een hybridepomp al heel veel zijn. Ook hier gaat namelijk het gasverbruik flink omlaag. Dit is erg belangrijk omdat dit kan bepalen welke optie nu eigenlijk de meest gunstige is. Trek hier ook het subsidiebedrag vanaf. Zo komt een daadwerkelijk kostenplaatje tevoorschijn waarmee gerekend kan worden. Vaak blijkt dat de installatie al binnen enkele jaren volledig is terugverdiend. Een periode van vijf jaar is geen uitzondering gebleken.

Conclusie: een warmtepomp nemen?

Om te bepalen of een warmtepomp een slimme stap is, moet van voor af aan begonnen worden. Kijk in de eerste plaats naar de staat van de woning en dan vooral op het gebied van isolatie. Kijk daarnaast hoeveel er bespaard kan worden op de energiekosten. Zet dit af tegen de kostprijs voor aanschaf en aanleg. Weeg de verschillende soorten pompen en hun voor en nadelen tegen elkaar af. Als dit allemaal is gedaan, dan komt er een eenduidig antwoord uit op de vraag of het verstandig is om een warmtepomp te nemen. Aan de hand daarvan kan actie ondernomen worden.